Etiket arşivi: öngörü

Bile Bile Yaptığımız Yanlışlar

Bir Cevap Yazın

Doğru olmadığını bildiğimiz şeyleri kasıtlı olarak yapabiliyoruz. Çoğu zaman çevremizin tuzağına düşüyoruz ama yaptığımız yanlışların farkında oluyoruz. Yanlış olduğunu bildiğimiz şeyleri neden yapıyoruz;

  1. Tren etkisi – Diğer insanların yaptığı şeyleri yapmaya eğilimli oluyoruz. Çünkü onların yaptığının doğru olduğunu düşünüyoruz. Trenin vagonlarını çekmesi gibi diğerlerine takılıp gidiyoruz.
  2. Başkalarının bizden yapmamızı, söylememizi beklediği şeyleri fark ettiğimizde inadına tersini yapıyoruz ya da söylüyoruz
  3. Mevcut seçeneklerden daha iyi olan ve başkasının seçeneklerini hatırladığımızda. Ahmet bu durumda şöyle yapmıştı diye düşünüp öyle yapmaya kalkışıyoruz.
  4. Sırf öngörümüzü doğrulamaya çalıştığımızda,
  5. Kıskandığımızda,
  6. Kızdığımız için – üstelik kızgınlığımızın haklı sebeplerini bularak yanlış yapmadığımızı düşündüğümüzde,
  7. Tek bir bakış açısı ile olaylara yaklaşarak, başka bakış açılarını dikkate almadığımızda,
  8. Başkalarını onaylamayı ya da kabullenmeyi yenilgi, zayıflık olarak algıladığımızda,
  9. Bir şeyleri olduğundan daha değerli göstermeye çalıştığımızda,
  10. Büyük resme değil detaylara boğulduğumuz ya da sadece tek bir noktaya odaklandığımızda,
  11. Görmeye değil sadece bakmaya çalıştığımızda,
  12. Gelecekle ilgili beklentilerimizi abarttığımızda,
  13. Kaybetmekten korktuğumuzda,
  14. Belirsizlik durumunda karar alma becerisini gösteremediğimizde,
  15. Baskı altındayken baskıyı yönetemediğimizde,
  16. Başkalarının ne düşüneceğini ya da nasıl etkileneceğini umursamadığımız durumlarda,
  17. Verilecek kararın kalitesinin önemli olmadığını düşündüğümüzde,
  18. Küçümsediğimizde,
  19. Kendi değerlerimizi diğerlerinin değerlerinden üstün tuttuğumuzda,
  20. Sadece kendimizi düşündüğümüzde, fazlaca ben-merkezci olduğumuzda,
  21. Tam olarak anlamadığımız konularla ilgili bir şeyler yapmaya çalıştığımızda,
  22. Yaptığımızın görevimizi olduğunu ya da emir ile yaptığımızı düşündüğümüz durumlarda bile bile yanlışlar yapıyoruz.

Daha yukarıda yazamadığım sağlık, toplum ve trafik kuralları, etik, çevre vb. bir çok konuda bilerek yanlış yapıyoruz.

Bile bile yanlış yapmak akıllı insanın harcı değil ama…

Varsayım tuzağına düşmeyin!

Bir Cevap Yazın

decisionsPolitikacılar varsayımlarına dayalı cevap vermeleri gereken sorulardan korkarlar. Aynı şey gerek proje yöneticileri gerekse diğer yönetim kademeleri içinde oldukça korkutucudur. Neden korkutucudur? “Muhtemelen böyle olacaktır?” ya da “Tahminimce şunu yapmak lazım” gibi sözler neden korkutur insanları?

“Bir dakika” dedi öfkeyle Fırat. “Eğer hafızamı kaybetmediysem yada delirmediysem geçen hafta tüm malların elimizde olacağını söylemiştin”

“Evet” dedi Serkan. “Ancak gümrükte bir aksilik olmayacağını düşünerek söylemiştim. Fakat şimdi anlıyorum ki her türlü kötü olasılığı dikkate alarak size bilgi vermeliymişim.”

“Doğrusu bu” dedi Fırat. “Böylece beni yanıltmamış olursun ve diğer işlerimizde aksamaz”

Serkan, bir soruya cevap vermenin kendi varsayımına dayanmasının ne kadar zor olduğunu düşünüyordu. Eğer A, B, C olursa ve D, E, F koşulları gerçekleşmezse şu zamanda şunu yapabilirim gibi bir cevap üretmek gerçekten çok zordu. Özetlemek gerekirse “belirli şartlar altında belirli şeyleri gerçekleştirmek” taahhüdü vermek oldukça zordur.

Bu tipteki sorular genellikle konuşma esnasında ortaya çıkarlar ve sizi “Varsayımsal Yanıt” vermeye zorladığı için cevaplamak yukarıda dediğim gibi tehlikeli olabilir. Bu tipte sorulara yazılı cevap vermek bazen güvenli olabilir. Yani toplantılarda ya da birebir görüşmelerde biraz zaman isteyip cevabınızı daha sonra vermeniz çok daha doğru olacaktır.

Birden ve kesin cevap vermenin sakıncaları şunlardır;

Artık Bizans’ta yaşamıyoruz.

Yani artık koşullar eskisi gibi değil, değişti. Bu yüzden kesin cevap vermeniz hem kendinizi kandırmak hem de karşınızdakini yanıltmak anlamına gelecektir. Ayrıca kendi uzmanlığınızda olmayan, bilmediğiniz bir konuda konuşmanız ve taahhüt vermeniz doğru olmayacaktır.

Sorular muğlaksa

Soruyu tam olarak anladığınızdan emin olmadan yanıt verirseniz yanılabilirsiniz. Soru bizim “zarf atmak” dediğimiz türden sizi muğlak ve ucu açık olabilir. Siz “sazan gibi atlayıp” soruyu tamamlar, yanıtı verirsiniz. Cevabınızdaki varsayımlarınızın soruyu size soranın varsayımları ile ne kadar örtüştüğünü mutlaka irdelemelisiniz.

Acil durumlar yapışıktır

İnsanlar sizin verdiğiniz yanıtlarda herşeyi hesaba kattığnızı(acil durumlar, olası aksilikler vb.) düşünürler. Siz bir çok soruya “Evet” diye yanıt veririsiniz ama halbuki asıl yanıt “Evet, ben size 10 dönümlük arsa üzerinde 100 m2 tabanlı 2 katlı müstakil ev projesini anahtar teslim olarak 3 ay içerisinde teslim edeceğim. Elektrik ve su tesisiatlarını yapacağım ama belediye bağlamaz ise karışmam.” Ve böyle devam eden ve yapacağınızı söylediğiniz her şey için sadece Evet der geçersiniz.

Birbirine zıt kombinasyonlar

Eğer iki varsayımsal soru ile karşılaşırsanız iki farklı yanıt verirsiniz. Fakat insanlar verdiğiniz yanıtlardan işlerine gelenler iseçer va kabullenirler. Bu yüzden birbiri ile çatışan iki varsayımlsal yanıt vereceğiniz zaman daha dikkatli olmalısınız.

Hayat acımasızdır

Eğer A işini A YTL’ye C süresinde gerçekleştirecekseniz ve B işini B YTL’ye yine C süresince gerçekleştirecekseniz sizden A ve B işini A + B YTL’ye (yada daha azına!) ve en önemlisi C süresinde bitirmeniz beklenir. Mantıksız gibi durmasına rağmen bekleni böyle oluşmaktadır.