Olaylar arasında benzerlikler yakaladığımızda ya da belirli olaylarda “şöyle, böyle olacak” gibi öngörülerde bulunup daha önceden yaşadığımız şeyleri tekrar yaşadığımızı düşündüğümüzde bunlara bir anlam atamaya, aralarında bağ kurmaya çalışırız. Bazen haklı çıkarız bazen yanlış.
Örneğin, Ahmet sürekli birilerini şikayet ediyorsa, tekrar yapacağını düşünebilirsiniz. Şirketinizdeki çalışanların yaptıkları işi sevmedikleri için sahiplenmediklerini düşünüyorsanız, olası tüm başarısız işleri bu düşüncenizle bağdaştırırsınız. Her seneki denetimde aynı hatalarınız yakalanıyor fakat devamında bir ceza vb. söz konusu olmuyorsa aynı hataların yapılmaya devam edeceğini düşünebilirsiniz.
Yöneticiyseniz, gelişen olaylar zincirini ve altındaki anlamları analiz edebilmeli, sadece rastlantı olup olmadığından emin olmalısınız. Daha sonra pişman olup geri adım atmanıza yol açacak yanlış anlamalardan ve tahmine dayalı yargılamalardan kaçınmalısınız.
Rastlantılar hep olacak
Komplo teorisyenleri ya da kaderci yaklaşım, olan bitene : “Raslantı diye bir şey olmaz” ya da “Raslantılara inanmam” şeklinde bakar. Bu açıdan bakanlar için tüm olan biten belirli bir kurgudan ibarettir, raslantılara inanmazlar.
Olandan fazlasını görürüz
Elimizdeki veriler ya da geçmiş deneyimlerimizden yola çıkarak geleceğe yönelik tahminlerde bulunuruz. Geleceğe yönelik tahminlerimizde ya da yaşadıklarımızın bir kalıp olduğu ve tekrar edeceği düşüncemizde yanılabileceğimizi unutmamamız lazım. Gerçekten medyumluk ya da geleceği görmek mümkün olsaydı bazıları ya hiç kaybetmezdi ya da çok kazanırlardı. O medyumların sizin paranızı almak yerine kumar ya da piyangodan çok daha fazlasını kazanabileceğini hiç düşündünüz mü?
İstatistikleri yanlış anlamak
Profesyonel hayatımda yanlış raporların alındığını, alınan doğru raporların doğru okunmadığını, hangi sayının ne anlama geldiği konusunda çok az kişinin gerçekten kafa yorduğunu gördüm. Birinci kural benzerliklerin öncelikle tesadüf olup olmadığını anlamaktır. Sadece iki olay benzer ise geleceği bunlara mal etmek doğru değildir.
Geçmiş deneyimlerden yola çıkıp geleceği öngörerek karar vermek ya da adım atmak kolaydır. Önemli olan içinde bulunulan durumun iyi değerlendirilebilmesi akıl süzgecinden geçirilip doğru analiz edilebilmesidir.
Aşağıdaki yazıları da beğeneceksiniz:
- Bile Bile Yaptığımız Yanlışlar
- Özgüveninizi Anında Artıracak 7 Faydalı İpucu
- Sadece Maaş Vermek Yetmez!
- İşyerinde söyleyemediklerimiz
- Neden Bazılarımız Daha Az Maaş Alır?
- İşkolik Misiniz?
- Suçlama Kültürü
- Başarmaktan Korkmak
- Notlarımdan – 6
- Bu ülkenin neye ihtiyacı var?
