Gecikme maliyeti, proje teslimindeki bir gecikmenin ekonomik etkisini analiz etmeye yarayan bir yöntemdir. Ürünü geç çıkarmak, müşteriye geç teslim etmek vb. koşulların etkisi analiz edilir.

Gecikme maliyeti, aciliyet ve değeri birleştirir. Karar vermek için bir şeyin sadece ne kadar değerli olduğunu değil, aynı zamanda ne kadar acil olduğunu anlamanın gerekliliğine vurgu yapar.

Olası gecikme maliyetlerini tahmin etmek için, piyasaya herhangi bir ürünü, hizmeti veya sonucu teslim ettikten sonra periyodik olarak (haftalık, aylık vb.) kazanacağınız kârı tahmin etmeniz gerekir. Örneğin bir ürünü çıkardığınızda ayda 10 TL kazanacağınızı düşünüyorsanız her geciken ay 10 TL kaybedeceksiniz anlamına gelir.

Örneğin yakın gelecekte teslim etmeniz gereken 3 projeniz olduğunu varsayalım. Hepsi müşterilerinize değer katacak ve şirketinize kar getirecek, ancak teslimat sırasını seçmek her üçünü de etkileyecek.

Projelerin her birinin Gecikme Maliyet Değerini yani gecikme maliyetinin proje süresine bölümünü hesaplamanız gerekir;

1. Projenin aylık kârını/değerini hesaplayın.
2. Projenin yaklaşık olarak ne kadar süreceğini hesaplayın.
3. Kârı, tahmini proje süresine bölün.

	Proje Süresi (Ay)	Beklenen Aylık Kâr	Gecikme Maliyet Değeri
Proje 1	2	10.000	10.000/2= 5.000
Proje 2	4	30.000	30.000/4=7.500
Proje 3	8	48.000	48.000/8=6.000
Toplam	14	88.000	Yok

 

Gecikme maliyet değeri ne kadar yüksek olursa, yatırım getirisi o kadar hızlı olacağı için proje ekonomik açıdan da o kadar önemli hale gelir.

Bu hesaplama sonrası önceliklendirme aşağıdaki gibi yapılır;

• Tamamlanma senaryolarını masaya yatırın.
• Önceliklendirmenin gecikme maliyeti üzerindeki etkisini analiz edin.
• Varsa alternatif senaryoları karşılaştırın.
• Hangi projenin ne zaman biteceğini belirleyin.

Yukarıdaki örnekte beklenen kâr 88.000 ve tamamlanması gereken projeleri halletmek için pek çok yol vardır. En mantıklı 4 seçenek:

1. En kısa süreden başlayarak proje süresine göre önceliklendirme
2. En değerliden başlayarak proje değerine göre önceliklendirme
3. En yüksek puandan başlayarak gecikme maliyeti puanının maliyetini düşürerek önceliklendirme
4. Tüm projelere aynı anda başlama

Bu seçeneklerin her biri farklı gecikme maliyetleri getirecektir ve herhangi bir karara varmadan önce önceliklendirme etkisinin analiz edilmesi gerekir;

Üç projenin tamamını bitirmek için gereken toplam süre 14 aydır. Her proje için aylık olarak gecikme maliyeti toplanır. Her projenin potansiyel kârının, o ve ondan önceki projeler teslim edilene kadar erteleneceği unutulmamalıdır.

Senaryo 1

Proje süresine göre öncelik verirseniz, ilk 2 ay için Beklenen Maliyet Değeri 10.000 olacaktır. En kısa proje bittikten sonra, sonraki 4 ay için toplam gecikme maliyeti 180.000 olur. İkinci bittiğinde, son projeyi bitirmek için gereken 8 ay için – 700.000. Bütün bunlar 890.000$’a tekabül ediyor .

	Aylar	Aylık Kâr	Değer
Proje 1	2	10.000	2×10.000= 20.000
Proje 2	4	30.000	(4+2)x30.000= 180.000
Proje 3	8	50.000	(8+4+2)x48.000= 672.000
Toplam			872.000

Proje süresine göre önceliklendirme

Senaryo 2

Proje değerine göre öncelik sırasına koyarsanız, ilk 8 hafta için gecikme maliyeti 384.000 olur. Sonraki 4 – 360.000 ve son 2 için – 140.000. Bütün bunlar 884.000’e denk gelir .

	Aylar	Aylık Kâr	Değer
Proje 3	8	48.000	8×48.000= 384.000
Proje 2	4	30.000	(4+8)x30.000= 360.000
Proje 1	2	5.000	(2+4+8)x10.000= 140.000
Toplam			884.000

Proje değerine göre önceliklendirme

Senaryo 3

Beklenen maliyet değerine göre öncelik verirseniz , ilk 4 hafta için 120.000 olduğunu, sonraki 8 – 600.000 ve son 2 – 70 000 olur. Tüm bunlar 836.000 tutarındadır.

	Aylar	Aylık Kâr	Morina
Proje 2	4	30.000	4×30.000= 120.000
Proje 3	8	48.000	(8+4)x48.000= 576.000
1. Proje	2	10.000	(2+8+4)x10.000= 140.000
Toplam			836.000

Beklenen Maliyet Değeri ile önceliklendirme

Senaryo 4

Tüm projeler üzerinde aynı anda çalışmaya ve aynı anda tamamlamaya karar verirseniz, herhangi bir iş değeri elde etmeniz 14 ayı bulur. Dolayısıyla buradaki gecikme maliyeti 14 hafta çarpı 3 projenin haftalık kârı toplamı olan 88.000 olacaktır. Yani 88,000×14=1.232.000 olduğu anlamına gelir.

Bu 4 senaryodan da görebileceğiniz gibi, her kararın şirket üzerinde farklı bir ekonomik etkisi vardır. Gecikme hesaplamalarının maliyetini karşılaştırırsanız, en karlı seçimin size en az maliyetli olan Beklenen Maliyet değerine göre önceliklendirme olduğunu açıkça görebilirsiniz.

Öncelik Kriteri	Gecikme Maliyeti Değeri
Öncelik Yok	1.232.000
Değere göre	884.000
Süreye göre	872.000
Beklenen Maliyet Değerine göre	836.000

 

Bir gecikmenin proje teslimatınız üzerindeki etkisini anlamak ve maliyetini düşürmeye odaklanmak için, ele almanız gereken farklı Beklenen Maliyet Gecikme türleri vardır;

• Standart Gecikme Maliyeti – Zamanla doğrusal olarak büyür ve zamandan etkilenmediği için hesaplanması kolaydır.
• Sabit Tarihli Gecikme Maliyeti – Sabit bir tarihe veya taahüde bağlıdır. Gecikme maliyeti düşüktür veya belirli bir süre için yoktur. Süre aşıldıktan sonra, maliyet katlanarak artar. Örneğin, sözleşmeye uyulmadığında tazminat ödemek zorunda kalınabilir.
• Acil Duruma Bağlı Gecikme Maliyeti – Projenin aciliyeti açısından dikte edilen gecikme maliyeti (pazara girme vb.) çok kısa bir zaman diliminde çok yüksek olabilir ve ardından sabit bir oranda kalır.

Türkçe eğitimler

İngilizce eğitimler