Proje Yönetimi ve Beklenen Parasal Değer(BPD)

Proje Yönetimi ve Beklenen Parasal Değer (BPD), proje risk yönetiminde genellikle orta, büyük ve karmaşık projelerde tercih edilen bir yöntemdir. Nicel Risk analizinde kullanılan matematiksel tekniklerden biridir.

Beklenen Parasal Değer (Expected Monetary Value (EMV)) Proje Yöneticisinin riskleri nicelleştirerek (sayısallaştırarak) Beklenmedik Durum Yedeklerini hesaplaması için kullanılan istatistiksel yöntemdir.

PMBOK® şöyle diyor;

Beklenen parasal değer (BPD) analizi, gelecekte gerçekleşebilecek ve gerçekleşmeyebilecek senaryoların mevcut olduğu durumlarda ortalama sonucu hesaplamaya yönelik istatistiksel bir kavramdır (yani belirsizlik durumunda yapılan bir analizdir.

Şöyle söylenebilir;

Tanımlı tüm riskleri yönetebilmek gerekli miktarı (zaman ve bütçe) hesaplamaya yarar.
Bir riski yönetebilmek için en az maliyetli tercihi yapmanızı sağlar.

Beklenen parasal değeri hesaplayabilmek için riskin gerçekleşme olasılığını ve etkisini öngörmeniz gerekir.

Beklenen Parasal Değer(BPD) = Olasılık x Etki

Birden fazla risk olduğunda, her risk (pozitif veya negative fark etmeksizin) için ayrı hesap yapılmalı ve sonrasında toplamı alınmalıdır.

Negatif risklerde BPD negatif, pozitif risklerde BPD pozitif çıkacaktır.

BPD hesaplandıktan sonra elde edilen değer iş paketlerine eklenir ve proje temel çizgileri (kapsam, zaman çizelgesi ve maliyet) oluşturulur. İş paketi maliyetlerine eklenen miktara beklenmedik durum yedeği adı verilir.

Risk	Olasılık	Etki (TL)	BPD = Olasılık x Etki
1	%10	-100.000	-10.000
2	%30	-20.000	-6.000
3	%5	-300.000	-15.000
4	%20	+10.000	+2.000
		-410.000	-29.000

Riskleri tamamın yönetilebilmesi için gereken miktar 410.000 TL’dir ancak tüm riskler gerçekleşmeyeceği için olasılıkları bazında oluşturulan 29.000 TL’nin maliyetlere eklenerek bütçe oluşturulması gerekir. Böylece bir risk oluştuğunda bu havuzdan zarar karşılanabilecektir.

Çok fazla riskin olduğu projelerde belenmedik durum yedekleri daha işe yarar hale gelmektedir. Az risk içeren projelerde tek bir büyük risk tüm yedeğin tüketilmesine sebep olabilir.

BPD doğru karar verme sürecinde etkilidir. Örneğin bir riske karşı iki farklı yanıt stratejiniz varsa hangisinin daha etkili bir çözüm olacağını bu yöntemle hesaplayabilirsiniz.

Proje Risk Yönetimi Planlamada BPD’in aşağıdaki faydalarından bahsedebiliriz;

Risklerin gerçekleşmesi durumda ortaya çıkacak zarar ilişkin bilgi sağlar
Gerçekçi verilerle doğru karar verimeyi destekler
Beklenmedik durum yedeklerini hesaplayabilmenizi sağlar
Tedarik sürecinde yapma ya da alma kararını vermenizi sağlar
Karar ağacı analizini kolaylaştırır.
Maliyetli ya da zor bir yöntem değildir.

Çekinceler

Bu yöntem küçük, küçük-orta projelerde genellikle tercih edilmemektedir.
Olasılık ve etki tahmininde “uzman” görüşü önemlidir. Kişisel yorumlar sonucu çok etkileyebilir.
Çok fazla risk içeren projelerde daha işlevseldir.
Pozitif riskler çoğu zaman atlandığı için, olumlu etkileri göz ardı edilmektedir.
Risklere yaklaşım tarafsız olmalıdır, yanlı yaklaşımlar sonucu etkileyebilir.
Olasılık ve etkiye yönelik kaliteli veri ihtiyacı vardır.