Proje Yönetiminde nedensel etkileri, olayların kronolojik sırasını ve değişkenler ile sonuçlar arasındaki diğer ilişkileri gösteren durumlar Etki Şemaları (Influence Diagrams) ile gösterilir.
PMI, Niceliksel Risk Analizinde kullanılabilecek bir teknik olarak önermektedir.
Etki şemaları belirsizlik durumlarında karar vermeyi kolaylaştıran bir araçlardır. Bir projeyi veya durumu girdileri, çıktıları vb.yi ilişkileri ile birlikte göstermeye yarar.
Risk Yönetiminde etki şeması kullanıldığında riskin etkisine veya olasılığına ilişkin bir belirsizlik var ise bir aralık veya yüzdesel ifade ile gösterilir. Bu konuda kullanılan simulasyon tekniği Monte Carlo Analizidir. Etki şemalarının çıktıları S-Eğrileri veya Tornado Grafikleri ile benzerdir.
Etki şemaları durumların (veya olayların veya faaliyetlerin) grafiksel bir temsilidir;
- Nedensel etkiler – Bir nedene dayalı olarak bir durumun, olayın veya koşulun bir başkası üzerindeki etkisi. Basitçe ifade etmek gerekirse, etki şemasında olaylar veya faaliyetler birbirini etkiler.
- Olayların zaman sıralaması – Olayların oluşumlarına göre nasıl sıralandığı
- Değişkenler ve sonuçlar arasındaki diğer herhangi bir ilişki
Neden Kullanılır?
Etki şeması Risklerin Belirlenmesinde araç ve tekniklerden biridir. Projedeki olası tüm riskleri belirlemek için kullanılacaktır.
Riskler, belirsiz olaylar veya koşullardır. Projelerde tüm kararlarda kapsam, zaman, maliyet ve kalite dikkate alınır. Proje kararlarında, etki şeması aşağıdakilere yardımcı olur:
- Çeşitli potansiyel senaryolarda var olan belirsizlikleri bulmak
- Belirli bir durumu analiz etmek ve nasıl karara varılacağını belirlemek. Bu açıdan Karar Ağacı ile benzerlik göstermektedir.
- Şema üzerinden giderek potansiyel yollar içindeki belirsizlikleri bulmak ve dolayısıyla potansiyel riskleri belirlemek
Etki Şemasının Temelleri
Etki şemasını anlamak için, çeşitli şekillerde çizilen öğelerini anlamanız gerekir. Bunlar bilmeniz gereken 3 düğümdür;
- Belirsizlik Düğümü (Uncertanity Node) – Her bir belirsizliğe, yani olay veya koşula karşılık gelir ve oval bir şekilde çizilir.
- Karar Düğümü (Decision Node) – Alınacak karara karşılık gelir. Dikdörtgen olarak temsil edilir.
- Değer veya Amaç Düğümü (Value Node) – Olası sonuçlardan memnuniyetin ölçüsüne karşılık gelir. Sekizgen veya bir elmas ile temsil edilir.
Ayrıca şemada bağlantılar ok ile gösterilir;
- Düz veya açılı çizgiler olabilir, şekilleri birleştirmek için kullanılır.
- Bağlayıcının ok ucu etki yönünü gösterir.
- Etki şemasında her şekil en az bir çizgiyle bağlanmalıdır.
Aşağıdaki yazıları da beğeneceksiniz:
- Proje Yönetiminde Yakınlık Şemaları
- Proje Yönetiminde İçerik Şemaları (Context diagram)
- Proje Yönetiminde Öncelik Şeması Metodu (Precedence Diagramming Method – PDM)
- PMBOK7’yi Beraber Okuyalım – 84 – Yöntemler – 1
- Proje Yönetiminde Duyarlılık Analizi
- Projelerde Risk Olasılığı ve Etki Değerlendirmesi
- Proje Yönetiminde Dağılım Şemaları
- Proje Yönetiminde Karar Ağacı Analizi
- Proje Yönetiminde Regresyon Analizi
- Proje Yönetiminde Olasılık ve Etki Matrisi