Proje Yönetiminde sürdürülebilirlik, gerçekleştirilen faaliyetlerin, müşteriler, çalışanlar, hissedarlar, topluluklar ve çevre üzerindeki tüm etkisinin sorumluluğunu üstlenmek anlamına gelir.
PMI’nin Etik ve Mesleki Davranış Kuralları Proje yöneticilerini kast ederek şunu söylüyor: “Toplumun, kamu güvenliğinin ve çevrenin en iyi çıkarlarını temel alan kararlar alır ve eylemlerde bulunuruz.”
Deneyimli proje yöneticisi, projenin tüm yaşam döngüsü boyunca içerideki ve dışarıdaki tüm faktörleri dikkate alarak bütünsel yaklaşır.
Sürdürülebilirlik yaklaşımı kurum ve toplum arasındaki karşılıklı bağımlılığı tanımlar;
- İnsan Hakları: Ayrımcılık yapmamak
- İşgücü Uygulamaları: Çalışma koşulları, sağlık ve güvenlik, geliştirme ve eğitim
- Çevre: Sürdürülebilir kaynak kullanımı, kirliliğin önlenmesi ve iklim değişikliğinin azaltılması
- Etik Uygulamalar: Yolsuzlukla mücadele, adil rekabet ve mülkiyet haklarına saygı
- Tüketici Sorunları: Sözleşmeler, uyuşmazlık çözümü
İlk bakışta, bu konular projenin dışında gibi gelebilir, ancak değildir.
Şirketler, değer zincirlerinin günlük operasyonları aracılığıyla hem olumlu hem de olumsuz sosyal ve toplumsal etkiler yaratırlar. Toplumlar, çalışanlarına istihdam ve altyapı sağlamaları için şirketlere ihtiyaç duyar, şirketler, yetenekli işgücü sağlamak için sağlıklı toplumlara ihtiyaç duyarlar.
Şirketlerin ve toplumun karşılıklı bağımlılığı, iş kararlarının paylaşılan değer ilkesi (kazan-kazan) ile alınması gerektiğini gösterir. Paydaşlar (hissedarlar, tedarikçiler, müşteriler, ortaklar, düzenleyiciler, aktivistler, işçi sendikaları, çalışanlar, topluluk üyeleri ve hükümet) şirketlerin yalnızca kendi performanslarından değil, tüm tedarik zincirlerinin performansından ve ilgili sorunlardan sorumludurlar. Sürdürülebilirlik sadece bir sorumluluk olmayıp insan yaratıcılığından yararlanmak ve paylaşılan çevreyi korumak ve geliştirmek, tüm insanlara saygı duymak, onları güçlendirmek ve kalıcı zenginlik oluşturmak için yenilikçi yollar keşfetmek için bir fırsattır.
Projelerin geçici karakteri, sürdürülebilirliğin uzun vadeli yönelimiyle çelişiyor gibi görünebilir. Ancak projeler, firmaların uzun vadeli yatırım hedeflerini gerçekleştirmelerine yardımcı olur. Projeler ve proje yönetimi, projenin kendisinden daha geniş bir ortamda gerçekleşirler. Projenin yer aldığı çerçeveyi anlamak, yapılan işin işletmenin amaçlarına uygun olarak yürütülmesini ve organizasyonun yerleşik uygulama metodolojilerine uygun olarak yönetilmesini sağlamaya yardımcı olur.
Tüm projeler stratejik bağlamda gerçekleşir ve projenin başarısını çevreleyen veya etkileyen hem iç hem de dış çevresel faktörler vardır. Bu faktörler proje yönetimi seçeneklerini geliştirebilir veya kısıtlayabilirler. Sonuç üzerinde olumlu veya olumsuz bir etkiye sahip olabilirler. Proje yöneticisinin maliyet, zaman çizelgesi ve kapsamı dengelemesi gerektiği gibi, projeyi çevreleyen ekonomik, sosyal ve çevresel faktörler arasında yapılması gereken ödünleşmeler(takaslar) vardır.
Projelerde ekonomik sürdürülebilirlik, projenin yatırım getirisinin ötesine geçmek ve firmanın genel stratejisine uymasını sağlamak anlamına gelir;
- Organizasyon için temel ekonomik itici güçler nelerdir?
- Proje bu itici güçlere nasıl katkıda bulunuyor?
- Bu proje, tamamlandıktan sonra, kuruluşun uzun vadeli mali sürdürülebilirliğine nasıl katkıda bulunacak?
Projenin sosyal olarak sürdürülebilir olmasını sağlamak, hem firma içinde hem de değer zinciri boyunca organizasyon kültürü, yapısı ve süreçleri, mevcut insan kaynakları becerileri ve personel uygulamaları üzerinde düşünmeyi içerir.
Çevresel sürdürülebilirliğe ulaşmak, ekipman ve tesis gereksinimlerinin, kaynakların kullanımının, satın alma uygulamalarının, sözleşme yönetiminin ve endüstri standartlarının olgun bir şekilde değerlendirilmesini gerektirir.
Proje yöneticisi, projenin sağladığı ticari faydaları anlaması gerektiği gibi, projelerinin uzun vadeli etkilerinden de sorumludur.
Proje yöneticileri, bir fikirden uygulanmış bir projeye, yani yeni bir duruma geçmeye odaklanırlar. Ürün üretilirken, kullanılırken ve atılırken ne olacağı gibi uzun vadeli konulara odaklanmazlar. Proje yöneticileri, rollerine geniş açıdan bakmalı ve “işleri doğru yapmaktan” “doğru şeyleri yapmaya” dönüşmelidirler. Bu yaklaşım, istenen sonucun sürdürülebilirlik yönleri de dahil olmak üzere, projenin sonuçları için sorumluluk almak anlamına gelir. Geliştirilen ürün veya hizmet, teslim edildikten sonra iş bitmez.
Sürdürülebilirlik sadece üst düzey yöneticilerin görevi değildir. Proje yöneticileri, stratejik hedeflere ulaşmada projeleri yürütürken önemli bir rol oynarlar. Günlük operasyonların ve yürütmenin ayrıntılarına hakim olan proje yöneticisi, üst yönetim için açık olmayabilecek konuları ve durumları algılayabilecek, analiz edebilecek bir konumdadır.
Şirketler, pazarda kalmak ve ilerlemek için sürekli değişerek rekabet ederler. Bu değişiklikler kuruluş tarafından benimsenen projeler aracılığıyla sağlanırlar. Proje yönetimi, her projenin başlangıcı ve bitişi olduğu için, daha uzun vadeli etkileri dikkate almadığında yalnızca projeyi etkileyen riskleri ele alır. Toplumlardaki, şirketlerdeki hızlı değişimler, proje yönetiminin sadece projenin kendisine miyop bir şekilde odaklanmasını değil, iş bağlamına daha fazla odaklanmasını gerektirir.
Sürdürülebilirliği proje yönetimine dahil etmek, projelerin karmaşıklığı ile başa çıkmamıza yardımcı olur. Kriz durumlarını, proje iptallerini ve kesintilerini ve proje personel devir hızını azaltır, rekabet avantajı ve ekonomik faydalar yaratır, sürdürülebilir proje sonuçlarını teşvik eder.
Sürdürülebilirliğe yönelik yatırımları değerlendirirken aşağıdaki faydalar örnek olarak verilebilir;
Finansal faydalar
- Proje geliştirme sırasında hammadde ve enerji kullanımının azaltılması gibi çevresel sürdürülebilirlik ilkelerinin uygulanmasından kaynaklanan doğrudan ve anında elde edilebilecek ekonomik tasarruflar.
- Projenin yarattığı dışsallıklar nedeniyle normal koşullar altında kamu yetkilileri veya özel taraflarca gerekebilecek ceza ve yasal işlem maliyetleri dahil olmak üzere işletme maliyetlerinde azalma.
- Mevzuata uygunluk.
- Sermaye elde etmenin daha düşük maliyetleri.
- Hisse değerinde artış.
Müşteriler ve paydaşlar için faydalar
- Müşteriler ve paydaşlar için artan memnuniyet.
- “Müşterinin sesini” daha fazla dinlemenin getireceği daha fazla yenilik.
- Sosyal fayda olarak istihdam
- Sürdürülebilirlik kriterlerini karşılayan ürünlere olan talebin genel artışı nedeniyle pazar payının artması.
- Sürdürülebilirliğe odaklanan yeni ürün ve hizmetler.
- İtibar artışı.
- Yeni pazar fırsatları.
Operasyonel faydalar
- Süreçler sürekli iyileştirme.
- Operasyonel israfın en aza indirilmesiyle artan üretkenlik.
Organizasyon düzeyinde faydalar
- Çalışanların elde tutulması, istifaların azaltılması ve daha nitelikli personelin çekilmesi.
- Paydaşlarla ilişkilerin iyileştirilmesi.
- Genel risk düzeyinin azaltılması.
- Artan dayanıklılık ve organizasyonel öğrenme.
- İyileştirilmiş karar verme süreçleri.
- Marka değeri artışı.
Türkçe eğitimler
İngilizce eğitimler
Aşağıdaki yazıları da beğeneceksiniz:
- Sürdürülebilir Proje Yönetimi
- Projelerde Sürdürülebilir Planlama: Geleceğe Yatırım Yapmak
- Projelerde Fayda Kategorileri ve Ölçüm Kolaylığı
- Proje Yönetiminde Faydalar Hiyerarşisi
- Projelerde MEAT(Most Economically Advantageous Tender) Yaklaşımı
- Projelerde ve İşletmelerde Sağlanan Faydalar: Nasıl Ölçülür ve Yönetilir?
- PRiSM Metodolojisi
- Proje Bağlam Analizi (Project Context Analysis-PCA)
- Sorumlu Proje Yönetimi
- Projelerde Tedarikleri Yürütenlerin Sorumlulukları